‘ELKE KEER DAT KLANTEN HIER KOFFIE VAN NESPRESSO KOPEN, KRIJGEN ZE EEN RECYCLAGEZAK MEE

en leggen we uit dat ze hun gebruikte capsules hier kunnen terugbrengen.’ Charlotte Haesevoet van de Delitraiteur in Ukkel zegt het met een glimlach, al geeft ze toe dat de recyclagecijfers nóg beter kunnen. ‘Mensen moeten er een gewoonte van maken om hun capsules terug te brengen. Als we het allemaal doen, kunnen we samen het verschil maken.’ Ella Defoer studeert communicatie en is heel begaan met het milieu. Heel trouw brengt ze elke keer haar gebruikte capsules van Nespresso terug. ‘Soms breng ik ze terug naar de boetiek aan de Louizalaan, vlakbij mijn universiteit, en soms naar de Delitraiteur winkel in de buurt waar ik woon. Het is een eenvoudig gebaar dat uiteindelijk een grote impact heeft.’

Nespresso doet er alles aan om het klanten zo gemakkelijk mogelijk te maken om mee te helpen recycleren. Leveranciers halen de gebruikte capsules bij mensen thuis op. En in België en Luxemburg zijn er maar liefst 1.068 inzamelpunten. Alle ingezamelde capsules komen terecht in een cyclus die zowel het koffiedik als het aluminium recupereert: de koffie wordt verwerkt tot biogas en tot compost, en ook het aluminium krijgt een tweede leven. Dat metaal is ideaal om de smaak en het aroma te bewaren, en je kunt het eindeloos blijven recycleren. Ingenieur Sébastien Vinck, die gespecialiseerd is in circulaire economie aan het Luxemburgse Institute of Science and Technology: ‘We moeten ons collectief bewust worden van het belang van recyclage. Dat is natuurlijk nodig voor de industrie, maar ook voor politici en consumenten.’

LICHTENVOORDE IN DE NEDERLANDSE
ACHTERHOEK, PROVINCIE GELDERLAND.

Perfecte fietspaden, bakstenen boerderijen met witgeverfde ramen, en een industriezone met een bijna anonieme hangar: het bedrijf Remondis. Achter de gevel zien we hele rijen genummerde containers, met daarachter een heel stelsel van buizen, transportbanden en mysterieuze cilinders. Iets tussen de chocoladefabriek van Willy Wonka en een gigantische knikkerbaan.

Elke dag komen hier tussen 7 uur ’s morgens en 1 uur ’s middags tonnen Nespresso capsules aan uit de hele Benelux, maar ook uit Frankrijk. De immense machinerie sorteert het afval en scheidt het koffiedik van het aluminium. Ook de recyclagezak van Ella maakte de reis en de inhoud is klaar voor de grote sprong naar een tweede leven. Alles ruikt er naar gebrande koffie. ‘De capsules belanden op een eerste lopende band’, zegt Thijs Bulten, manager van het bedrijf in Lichtenvoorde. ‘Op het einde isoleert een magneet alle ongewenste elementen: batterijen, blikken en andere stukjes metaal. Al die dingen zijn daar terechtgekomen door een fout of door onoplettendheid. We moeten ze weghalen, want ze kunnen het hele systeem beschadigen. Een eenvoudig stukje metaal kan de hele machinerie blokkeren’, zegt de manager, zich terdege bewust van het belang van zijn opdracht. ‘Daarna worden de capsules geplet en gaan ze door een zeef. Door de zwaartekracht valt de droge koffie naar beneden waar we hem recupereren in een container.’

Natte koffieresten en aluminium zetten hun weg verder naar een enorme installatie die alles droog blaast met lucht van 250°C. De rest van de koffie valt dan ook droog in een tweede zeef. En dan beschrijft Thijs Bulten met de glimlach de laatste stap. ‘Als het aluminium helemaal schoon is, gaat het door een laatste hindernis, een elektrische wervelstroom die het aluminium ontdoet van alle plastic dat er nog aan zou kunnen hangen.’ Opdracht volbracht.

OPEN EN TRANSPARANT

Om het hele inzamelings- en recyclageproces van zijn capsules te evalueren, heeft Nespresso het onafhankelijke onderzoeksbureau SGS in 2019 een grondige audit gevraagd. In dat onderzoek passeerde alles de revue: de hoofdzetel van Nespresso, de boetieks, de inzamelpunten, alle logistieke partners en de hele recyclageketen. Uit de audit concludeerde SGS dat het systeem transparant en correct verloopt: alle capsules die bij Nespresso terugkomen, worden effectief gerecycleerd.

ALS HIJ GESCHEIDEN IS VAN DE CAPSULES VOLGT OOK DE KOFFIE ZIJN EIGEN WEG.

Richting Nijmegen, in de Nederlandse provincie Gelderland, een uurtje rijden van Lichtenvoorde. Achter het gebouw duikt de echte magie op: biomethanisering. Een mooie naam voor de productie van biologisch gas uit de gisting van organisch afval, de beroemde biomassa. ‘Koffiedik heeft extreem hoge energiecapaciteiten’, zegt Marco van den Hurk die de recyclageactiviteiten coördineert. ‘Het boost letterlijk de gisting. Daarom mengen we koffiedik met compost eerbaar afval dat we selectief sorteren. Onze bulldozers voeden de productielijn met een mengsel van 9% koffiedik (waaronder dat uit de capsules van Nespresso) en 91% ander organisch afval.’ De manager is zichtbaar gepassioneerd door al wat te maken heeft met groene energie. De gisting duurt veertien dagen in een hermetisch afgesloten vat, maar eerst moet er nog een eindsortering gebeuren. De gisting produceert twee soorten gas: koolstofdioxide en methaan. Het koolstofdioxide wordt vloeibaar opgeslagen en in boerderijen gebruikt als meststof voor planten. En het methaan wordt naar Nijmegen gestuurd als brandstof voor de stadsbussen. En er is nog meer. Na de productie van het gas verdwijnt de biomassa niet. Ze wordt uit het gistingsvat gehaald en dan twee weken gedroogd met materialen om ze te beluchten. Dan volgt nog een laatste filtering en wordt de biomassa compost.

ALUMINIUM IS EEN METAAL DAT IN DE AARDKORST OVERVLOEDIG TE VINDEN IS.

Meestal wordt het gewonnen uit een erts: bauxiet. Dat is een energie- intensief proces, maar op lange termijn is het wel rendabel omdat aluminium 100% recyclebaar is. Aluminium omsmelten kan met amper 5% van de energie die nodig is om nieuw aluminium te winnen. ‘Zoals zo vaak, als we antwoorden willen op vragen over duurzame ontwikkeling, moeten we nadenken op de lange termijn, en in ons denkwerk alle gegevens integreren’, zegt ingenieur Sébastien Vinck, die gespecialiseerd is in circulaire economie aan het Luxemburgse Institute of Science and Technology. ‘De milieu-impact van aluminium hangt af van zijn recyclagecyclus. Die impact vermindert met de tijd. We moeten ook rekening houden met de kwaliteit van het metaal. Die is bepalend voor het gebruik ervan. Daarom moeten we het serieus en nauwgezet sorteren en recycleren.’ In stukjes en ontdaan van alle koffieresten zijn de capsules van Nespresso klaar voor het recyclageproces van aluminium. Eerst gaan ze in een oven die op een lage temperatuur het vernis en onzuiverheden verwijdert. Dan kunnen ze omgesmolten worden in een tweede oven die het aluminium verhit tot boven zijn kookpunt, 2.600°C.

Als het uit die oven komt, wordt het metaal in platen getrokken of in blokken geperst. Het is dan klaar om terug te keren naar de industrie om daar geperst of geïnjecteerd te worden. Dan wordt het bruikbaar voor de productie van automotoren, blik, fietsonderdelen, pennen of nieuwe capsules.

STEL DAT ELLA HAAR GEBRUIKTE CAPSULES VAN NESPRESSO IN DE VUILNISBAK GEGOOID HAD

in plaats van ze terug te brengen om ze te laten recycleren. Dan hadden ze meer CO2-uitstoot veroorzaakt en hadden we het koffiedik en het aluminium niet kunnen recycleren. Haar gebaar laat niet-vervuilende autobussen rijden, laat planten en groenten groeien op velden, in moestuinen en groendaken in de stad, en er kunnen onder andere balpennen van gemaakt worden. Een doorslaggevend argument voor de jonge studente die in Brussel woont en dol is op notities nemen met pen en papier.

Trouw aan haar Zwitserse roots ging Nespresso samen met het grote Zwitserse merk Caran d’Ache aan de slag om een van de topproducten, de balpen 849, nieuw leven in te blazen. De pen uit 1969 werd al snel een icoon met haar metalen zeshoekige omhulsel. Sinds 2018 ligt een eerste editie in de winkel, geproduceerd met 25% gerecycleerde capsules: de pen 849 kreeg zijn mooie, diepblauwe kleur van de koffiecapsules Dharkan. In 2019 kwam Master Origin India aan de beurt. Het bedrijf in Genève produceerde ondertussen al zo’n 130.000 exemplaren van de mooie groene pen. Op elk van die pennen staat deze tekst gegraveerd: ‘Made with recycled Nespresso capsules’.

Nespresso houdt ook de traceerbaarheid van het aluminium in de gaten en garandeert dat het in het recyclageproces om eigen capsules gaat. Je bewust zijn van de impact van elke stap in het productieproces is cruciaal voor duurzame ontwikkeling. Daarna is het aan de consument om zijn eigen bijdrage te leveren en te zorgen dat we massaal kunnen recycleren.